متخصصان خبره در زمینه ی آهن آلات، برای جلوگیری از اکسید شدن محصولات فلزی (فولاد و آهن) از روش گالوانیزاسیون یا روی اندود کردن آن ها استفاده می کنند. یکی از پرکاربردترین ورق ها در صنایع گوناگون، ورق گالوانیزه است. قیمت ورق گالوانیزه یکی از مهمترین بخش هایی است که غالب مهندسان آن را دنبال می کنند. در این مقاله قصد داریم به شرح گالوانیزاسیون ورق گالوانیزه، ویژگی و کاربردهای آن بپردازیم.
ورق گالوانیزه چیست؟
رطوبت، بزرگترین تهدید برای سازه های فلزی به شمار می رود. ساختمان های فلزی در برابر بلایای طبیعی یا حوادثی مانند سیل، طوفان، باران های سیل آسا و یا آتش سوزی از مقاومت بالایی برخوردار هستند. با وجود این، اگر برای سازه های فلزی پوشش مناسبی به کار نرود، ممکن است با گذشت زمان بر اثر رطوبت دچار زنگ زدگی شوند. ورق گالوانیزاسیون، یکی از انواع محصولات فولادی به شمار می رود که در صنایع گوناگون کاربرد گسترده ای دارد؛ به دلیل پوشش مناسبی که دارند، در مقابل زنگ زدگی بسیار مقاوم هستند. همان طور که می دانید فولاد و آهن از جمله محصولات فلزی به شمار می رود که در برابر خوردگی و زنگ زدگی (اکسید آهن) مقاوم نیستند. خوشبختانه امروزه می توان به کمک روش های مختلفی از تخریب این نوع محصولات جلوگیری کرد. یکی از بهترین روش ها، گالوانیزاسیون یا روی اندود کردن ورق های فلزی است. برای تولید ورق گالوانیزه، ورق فولادی را با یک لایه ی نازک از فلز روی (ZN) پوشش می دهند و اگر تحت هر شرایطی پوشش از بین برود یا آسیب ببیند، ورق دچار زنگ زدگی نخواهد شد.
انواع فرآیندهای تولید ورق گالوانیزه
برای روی اندود کردن ورق های فلزی از روش های متفاوتی استفاده می شود. مهم ترین این روش ها، می توان به الکتروگالوانیزه (Electrogalvanization)، گالوانیزه گرم یا حرارتی (Hot-Dip Galvanizing)، پیش گالوانیزاسیون (Pre-galvanization) و گالوانیلینگ (Galvannealing) اشاره کرد.
روش الکتروگالوانیزه
این روش از طریق جریان های الکتریکی و محلول الکتریکی سولفات روی انجام می شود. در این مرحله، ورق های تولید شده نسبت به سایر ورق های گالوانیزه از ضخامت کم تری برخوردار هستند و برای صنعت خودروسازی کاربرد گسترده ای دارد. این نوع ورق ها، قابلیت رنگ آمیزی خوبی دارند.
روش گالوانیزه گرم یا حرارتی
در این روش، ورق های فولادی در یک استخری از روی مذاب غوطه ور می شوند. روی و اکسیژن بر سطح ورق می چسبد؛ تا پیوند متالورژیکی بین فولاد و روی شکل گیرد. این روش، به روش گالوانیزاسیون کلاسیک نیز مشهور هستند. از جمله مزایای گالوانیزه گرم، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– در مقایسه با سایر روش ها، مقرون به صرفه تر است.
– در این روش، امکان روی اندود کردن اشکال مختلف محصولات فلزی وجود دارد.
– ورق های فولادی توسط این روش از استحکام بالایی برخوردار هستند.
روش پیش گالوانیزاسیون
تفاوت این روش با گالوانیزه گرم، در این است که ابتدا باید بر روی فلز تمیزکاری انجام شود، و سپس در یک استخر پر از روی مذاب به دو صورت رفت و برگشتی، گالوانیزه شوند. ورق های تولید شده از طریق این روش، نسبت به روش گالوانیزه گرم، از بهم پیوستگی بیشتری برخوردار هستند.
روش گالوانیلینگ
در این روش، ورق های فولادی از طریق دو روش گالوانیزاسیون گرم و گداختگی تولید می شوند. در این فرآیند، ابتدا ورق را با روکشی از جنس فلز روی پوشانده و سپس در کوره های گداخته قرار می دهند تا ورق آلیاژی (آلیاژی از روی و آهن) تولید شود. انجام این روش بسیار زمان بر و حساس می باشد.
ویژگی های ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه، از پرکاربردترین ورق های فولادی به شمار می رود که در مقابل خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم هستند و عمر مفید آن ها از طریق فرآیند گالوانیزاسیون، تا 50 سال افزایش پیدا می کند. از دیگر ویژگی های این محصول، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– این ورق ها برّاق بوده و کیفیت بالایی دارند.
– هزینه ی تولید، نگهداری و تعمیر این نوع محصولات نسبت به سایر ورق ها، کم تر است.
– به آسانی می توان آن ها را جوشکاری کرد.
– ورق های گالوانیزه انعطاف پذیری بالایی دارند و مطابق با نظر مشتریان، فرم دهی و شکل دهی آن ها انجام می گردد.
– رنگ کردن ورق های گالوانیزه باعث می شود که علاوه بر زیبایی، از کیفیت بالایی نیز برخوردار باشند.
کاربردهای ورق گالوانیزه
– در صنعت ساختمان سازی برای ساخت ساندویچ پانل ها کاربرد گسترده ای دارد.
– در صنعت خودروسازی برای ساخت درب قطعات نقش بسزایی دارد.
– در بسیاری از وسایل حساس خانگی مانند فریزر، یخچال، کولر، لباسشویی و…. مورد استفاده قرار می گیرد.
– در صنعت برق و الکترونیک برای تولید قطعات پوششی، انواع سیم کشی ها و… به کار می رود.
– ورق های گالوانیزه، برای ساختن بیشترین گاردریل های موجود در طرح های ترافیکی استفاده می شود.
– برای ساختن سیلوهای فلزی از ورق های گالوانیزه استفاده می کنند.
