اگر نسبت مواد در تولید بتن رعایت نشود، ممکن است باعث خرابی و شکنندگی آن شود و به میلگردها نیز آسیب برسد. با توجه به افزایش قیمت میلگرد، این موضوع ممکن است هزینه‌های زیادی را به همراه داشته باشد. خرابی بتن پس از قالب‌زدن را کرموشدگی می‌نامند. در ادامه این مبحث، به تعریف دقیقی از کرموشدگی، دلایل کرموشدگی و راهکارهای پیشگیری و ترمیم بتن خواهیم پرداخت.
کرموشدگی بتن چیست؟
عدم پیوستگی میان بتن و جدا شدن سیمان از سنگدانه را کرموشدگی می‌نامند، که این امر باعث ایجاد منافذ زیاد در سطح بتن و یا به اصطلاح، شن نما شدن آن می‌شود. به منظور جلوگیری از این اتفاق، ابتدا به بررسی دلایل ایجاد آن و راه‌های جلوگیری از کرموشدگی بتن خواهیم پرداخت.
5 دلیل اصلی کرموشدگی بتن
قبل از هر چیز، بهتر است دلایل اصلی کرموشدگی بتن را بشناسیم تا بتوانیم از این اتفاق جلوگیری کنیم و یا در جهت ترمیم آن اقدامات لازم را انجام دهیم. موارد اصلی بروز کرموشدگی در بتن عبارتند از:
- استفاده زیاد یا کم از دستگاه ویبره هنگام آماده‌سازی بتن.
- میزان نامناسب دانه‌های درشت در ترکیب بتن.
- به کار بردن بتن سفت شده که زمان آماده‌سازی آن طولانی شده باشد.
- میزان استفاده از آب در فرایند تولید بتن بسیار حائز اهمیت است. گاهی به دلیل آب کم یا زیاد، بتن کرمو می‌شود.
- قالب‌بندی غیراستاندارد و درزبندی نامناسب که باعث می‌شود خمیر سیمان از سنگدانه جدا شود.
6 راه جلوگیری از آسیب به بتن
جلوگیری از کرموشدگی بتن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا عدم آگاهی و پیشگیری از این رویداد منجر به صرف هزینه‌های اضافی می‌شود. اکنون با کسب اطلاعات کافی از دلایل بروز این مسئله، به راهکارهای جلوگیری از آن خواهیم پرداخت.
- استفاده از شن‌های ریز در ترکیب بتن که باعث می‌شود بتن از بافتی محکم و با انسجام بالا برخوردار شود. همچنین، این شن‌ها منافذ خالی اطراف سنگدانه‌ها را پر می‌کنند.
- ارتفاعی که از آن بتن را داخل قالب می‌ریزید در نتیجه نهایی تأثیرگذار است. باید این ارتفاع بیشتر یا کمتر از یک و نیم متر نباشد.
- بتن باید به اندازه مناسب سفت شود. البته، فشار زیاد نیز ممکن است باعث جدا افتادگی در بافت بتن و ایجاد ترک در سطح آن شود.
- برای دستیابی به فشردگی کافی در بتن، ضروری است که قالب‌ها را به میزان استاندارد پر کنید.
- تراکم صحیح میلگرد در بتن به صورت اصولی از ایجاد کرموشدگی آن جلوگیری می‌کند.
از این بخش می‌توانید درباره میزان استفاده از میلگرد در بتن بخوانید. - کیفیت قالب در نتیجه نهایی تأثیرگذار است. قالب باید ضدآب بوده و به صورت صحیح آب‌بندی شود.
دلایل اهمیت ترمیم شن نما شدن بتن
ترمیم کرموشدگی بتن بسیار حائز اهمیت است. اگر به ضرورت این موضوع نپردازیم، در فصل سرما ناحیه‌های شن نمای بتن خرد شده و بخش وسیعی از بتن خراب می‌شود. به منظور ترمیم بتن، راهکارهای متعددی وجود دارد که بسته به مکان و محدودیت‌هایی که ممکن است وجود داشته باشد، روش مناسب را انتخاب می‌کنیم. البته هزینه مورد نظر و اهمیت ساختمان در انتخاب راهکار موثر تأثیرگذار می‌باشد.
انواع راهکارهای ترمیم شن نما شدن بتن
ماله‌کشی
اگر منافذ بتن عمیق نباشد و به میلگرد نرسیده باشد، می‌توان از این روش استفاده کرد. به این صورت که با استفاده از ماله، لایه نازکی از بتن را در سطح شن نما می‌کشیم.
شاتکریت
شاتکریت روشی بسیار کاربردی است و بیشتر در سطوح بزرگ اجرا می‌شود. این روش به این صورت است که با استفاده از دستگاه بتن‌پاش، سطح بتن کرمو با سرعت بالا و به بهترین شکل ممکن ترمیم می‌شود. شاتکریت به دو صورت تر و خشک انجام پذیر است. یکی از دلایل محبوبیت این راهکار، هزینه مناسب آن نسبت به دیگر روش‌ها می‌باشد.
واترجت صنعتی
این روش نیاز به تجهیزات خاص و سیستم پیشرفته دارد. به همین دلیل امکان استفاده از آن در هر جایی وجود ندارد. اما می‌توان گفت یکی از بهترین روش‌های ترمیم کرموزدگی است. این سیستم برای سطوح قائم و افقی قابل استفاده می‌باشد. در این روش آب با قدرت بین 70 تا 300 مگاپاسکال سطح خراب بتن را می‌کند. این روش دارای مزایایی مانند عدم نفوذ به مغز بتن و نواحی آسیب‌دیده است. واتر جت صنعتی با استفاده از فشار آب، بتن را تمیز می‌کند و باعث جدا شدن زنگ‌های آرماتور می‌شود.
قالب گیری و ریختن مواد
در این روش، علاوه بر بخش خراب بتن، مقداری از ناحیه زیرین آن نیز کنده می‌شود. بخش زیرین بتن کرمو به صورت ناصاف کنده می‌شود تا چسبندگی بهتر انجام پذیرد. در این شیوه از ترمیم، از چسب بتن استفاده می‌شود.
گروت سیمانی
برای ترمیم ناحیه کرمو بتن در این روش، از موادی به نام گروت سیمانی استفاده می‌شود. گروت سیمانی، خمیری آماده برای عملیات ترمیمی است که شامل مخلوط سیمانی و ریزدانه‌ها می‌باشد. این خمیر با نفوذ به منافذ باز سیمان، خلل آن را پر می‌کند. لازم به ذکر است که از این روش در مکان‌هایی استفاده می‌شود که امکان تخریب و بهره‌برداری از شیوه‌های دیگر وجود نداشته باشد.
به طور کلی، ترمیم کرموشدگی بتن امری بسیار مهم در حفظ و بهبود ساختمان‌ها است. انتخاب روش مناسب بر اساس نوع و میزان خرابی، محل قرار گیری، و هزینه مورد نظر از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، جلوگیری از کرموشدگی از مراحل اولیه ساخت بتن با انتخاب مواد مناسب و رعایت نسبت‌های تولید بتن آغاز می‌شود.
