میدانیم که میلگرد از جمله محصولات ضروری و کاربردی در صنعت ساخت و ساز می باشد و لازم است مطابق با استاندارد هایی تولید و روانه بازار شود. حال سوال این است که این استاندارد ها چگونه تعیین می شود و شرکت ها و کارخانجات مختلف در زمینه تولید انواع میلگرد از چه استاندارد هایی استفاده می کنند؟ برای پاسخ به این سوال، باید بگوییم که امروزه یکسری استانداردهای ملی و بین المللی وجود دارد که دارای اصول و قوانینی می باشند که بر اساس آن، ساختار شیمیایی و فیزیکی محصول بالا رفته و در نهایت موجب افزایش کیفیت آن می شود. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به بررسی این استانداردها نیز بپردازیم؛ از همین رو پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله همراه آهن مهام باشید.
استاندارد میلگرد چیست؟
به طور کلی، استانداردها، به اصول و قوانینی گفته می شود که با رعایت آن، کیفیت محصولات فولادی از قبیل میلگرد افزایش یافته و در مواردی از قبیل قیمت و خرید میلگرد نیز تاثیر بسزایی دارد. تولید این محصولات، ابتدا، تنها بر پایه ی آزمون و خطا بود که بدون در نظر گرفتن اصول و روش مشخصی انجام می گرفت. تا اینکه در سال 1878، شخصی به نام تادئوس هایت، برای اولین بار استاندارد سازی و تولید اصولی محصولات فولادی را مطرح کرد. تعیین استاندارد در تولید میلگرد، با توجه به پیشرفت تکنولوژی و کاربرد های متعدد آرماتورها، از اهمیت ویژه برخوردار است که امروزه براساس قواعدی در کشور های مختلف و توسط کارخانجات زیادی تعریف می شود. این قواعد عبارتند از:
ترکیبات شیمیایی: در این دسته، معمولا درصد ترکیبات شیمیایی مانند نیتروژن، فسفر، منگنز، کربن و کربن قرار می گیرند.
شکل ظاهری: در این دسته، ساده و یا آجدار بودن میلگرد مورد بررسی قرار می گیرد.
مشخصات مکانیکی: در این دسته، معمولا اصولی مانند استحکام کششی میلگرد، استحکام کششی، و میزان طول نسبی آن مورد بررسی قرار می گیرد.
مشخصات هندسی: در دسته ی مشخصات هندسی، میزان رواداری میلگرد، طول، سطح مقطع و قطر محصول مورد بررسی قرار می گیرد که همگی در جدول وزنی میلگرد درج می شود.
انواع استاندارد میلگرد در ایران
علاوه بر موارد ذکر شده، در هر کشوری، براساس شرایط اقلیمی و منطقه ای خود، دارای یکسری استاندارد های داخلی و ملی می باشد که انواع محصولات فولادی خود را برپایه آن تولید و عرضه می کند. ایران نیز همانند سایر کشورها، برای تولید انواع میلگرد، از یکسری استانداردهایی از قبیل موارد زیر استفاده می کند که هدف از آن، تولید میلگردهای با کیفیت فولادی است که در ادامه ی مطلب با مهم ترین آنها آشنا خواهیم شد.
– استاندارد میلگرد در ایران
– آیین نامه بتن ایران
– استاندارد روسی
استاندارد میلگرد در ایران
استاندارد میلگرد در ایران، استانداردی براساس ژاپن GIS، آمریکا ASTM و استاندارد ISO می باشد که اولین بار در سال 1369 تدوین و در سال 1392 نیز مورد تجدید نظر قرار گرفت. هدف کلی از تدوین استاندارد میلگرد در ایران، بررسی ویژگی ها و روش های تست میلگرد های آجدار و ساده می باشد که علاوه بر آن، روش بسته بندی، سایز محصول، شرح نمونه برداری و غیره نیز از دیگر اطلاعات موجود در آن است.
آیین نامه بتن ایران
آیین نامه بتن ایران که با عنوان آبا نیز شناخته می شود، یکی از استانداردها در تولید و عرضه میلگرد است که دارای یکسری قواعد و مقررات خاصی نیز می باشد. به این صورت که تسلیم آرماتوربندی ها در اعضای قاب هایی که در برابر زلزله مقاوم هستند، نباید از 400 مگا پاسکال بیشتر باشند.
استاندارد روسی
از جمله استانداردهای پرکاربرد در ایران، میتوان به استاندارد روسی اشاره کرد که برگرفته از استاندارد GOST 5781 روسیه می باشد. این نوع استاندارد، معمولا در کارخانه ذوب آهن اصفهان مورد استفاده قرار می گیرد که مقاومت کششی در آن حدود 3800 الی 6000 و مقاومت تسلیم نیز حدود 2300 الی 4000 کیلومتر بر سانتی متر مربع است.
علاوه بر موارد ذکر شده، 4 نوع میلگرد از قبیل میلگرد A1، A2، A3 و A4، با استاندارد روسی تولید می شوند که قطر آنها تا حدود 40 میلی متر متغیر بوده و دارای درجه سختی نرم، نیمه سخت و سخت نیز می باشد.
قیمت میلگرد A1: میلگرد A1، اولین نوع استاندارد میلگرد ساده و بدون آج است که تنش جاری در آن حدود 2300 و تنش گسیختگی نیز حدود 3800 کیلو بر سانتی متر مربع می باشد. نام آئین نامه میلگرد های A1، F240 است که معمولا جهت ساخت کلاف و زیرساخت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
قیمت میلگرد A2: میلگردهای A2، معمولا میلگردهایی در دو نوع آجدار و ساده می باشند که نام آئین نامه ی آن در ایران، S340 است. علاوه بر این، این نوع از میلگردها، نسبت به نوع A1 مقاومت بیشتری دارند که تنش جاری در آنها حدود 3000 و تنش گسیختگی نیز حدود 5000 کیومتر بر سانتی متر مربع می باشد.
قیمت میلگرد A3: استاندارد میلگردهای A3 که با عنوان میلگرد های خشک نیز شناخته می شود، از نظر سختی و دوام، نسبت به نوع A1 و A2 قوی تر هستند و معمولا بصورت آجدار شاخه ای تولید می شوند. علاوه بر این، تنش جاری در این نوع از استاندارد میلگرد، حدود 4000 و تنش گسیختگی نیز حدود 6000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد که کاربرد عمده ی آن، مقاوم سازی بتن است.
قیمت میلگرد A4: از دیگر انواع استاندارد میلگرد، میتوان به میلگرد های A4 اشاره کرد که با عنوان میلگرد مرکب نیز شناخته می شود. این نوع از میلگردها، نسبت به سایر استانداردها، دارای مقاومت بسیار بالایی می باشند که آج طولی دو طرف آن، عدم استفاده از کربن را به بهترین نحو ممکن اجرا می کند.
آشنایی با استانداردهای میلگرد در جهان
تا اینجای مطلب، در مورد استاندارد های مهم میلگرد در ایران صحبت کردیم. علاوه بر این، امروزه در سرتاسر جهان، استاندارد های مختلفی جهت ساخت میلگرد تدوین شده اند که هریک دارای مشخصات مکانیکی و روش های خاصی نیز می باشد. این قبیل استاندارد ها در جهان عبارتند از:
– انجمن تست مواد آمریکا ASTM
– آیین نامه ACI (318-14)
– استاندارد ملی روسیه (GOST 5781)
– استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS G3112)
– موسسه استاندارد های بریتانیا (BSI BS4449)
– موسسه استانداردهای آلمان (DIN 488)
– سازمان بین المللی استاندارد (ISO 6935)
– استاندارد ایالات متحده (ANSI/AWS D1/4)